Advies Invloed van bevergraverij op de waterveiligheid

Sinds de herintroductie eind jaren tachtig is de bever bezig aan een sterke opmars in Nederland. Het aantal meldingen van schade aan waterkeringen door bevergraverij groeit elk jaar, maar heeft nog niet geleid tot grote calamiteiten. Wel alarmerend is het aantal graverijen in en nabij waterkeringen die werden ontdekt na het hoogwater op de grote rivieren van eind 2023, die ondanks gerichte inspecties niet eerder in beeld waren.

Het ENW adviseert DGWB over graverij door bevers, met als doel de groeiende bevergraverij in relatie tot waterveiligheid landelijk op de agenda te zetten en te stimuleren dat hiervoor voldoende aandacht, regie, maatregelen en middelen zijn. Bovendien wil het ENW met het advies handelingsperspectieven ontwikkelen voor de graverijproblematiek, die wellicht op korte termijn nodig zijn om de waterveiligheid te borgen.

Bevergraverij heeft niet alleen consequenties voor de hoogwatersituatie, maar ook voor het reguliere beoordelen, ontwerpen en versterken van waterkeringen. De grote aantallen beverholen beïnvloeden de waterveiligheid, omdat daarmee de kans op falen van een waterkering toeneemt. Het ENW heeft zich laten informeren over bevergraverij door onder andere STOWA en de waterkeringbeheerders en concludeert dat de beheerders op dit moment al veel kennis opdoen over inspectie, beheer en herstel van graverij. Het is van belang dat de beheerders over voldoende menskracht en middelen beschikken om op korte termijn adequaat te kunnen blijven handelen via verhoogde waakzaamheid en snelle reparatie.

Het ENW constateert tegelijkertijd dat de waterveiligheid in het geding is en er nog geen evidente maatregelen zijn om het probleem op te lossen. Het ENW adviseert om scenario’s op te stellen over hoe natuurontwikkeling, inclusief de aanwezigheid van bevers en dassen, en waterveiligheid kunnen samengaan. Om een veilige balans te vinden en het waterveiligheidsprobleem door bevergraverij het hoofd te bieden, zijn waarschijnlijk lastige keuzes nodig. Enerzijds vanwege de tegenstrijdige belangen vanuit economisch, natuurlijk en waterveiligheidsperspectief, anderzijds omdat er een breed draagvlak nodig is voor de genoemde maatregelen.

Om te komen tot een antwoord op de vraag hoe bevers en waterveiligheid samen kunnen gaan, is een nadere analyse nodig over de invloed van bevers op de faalkans van waterkeringen. Op basis van deze risicoanalyse kan vervolgens een brede maatschappelijke discussie worden gevoerd over mogelijke lastige keuzes, zoals het reguleren van bevers in bepaalde gebieden.